Afyon Emirdağ Yeniköy Köyü, Emirdağ Yeniköy'ün Tarihi, Emirdağ Yeniköy ün Sosyal Yapısı, Emirdağ Yen

YENİKÖY COĞRAFİ DURUM.:ç anadolu bölgesinin batı kesiminde yer alır. Her ne kadar Afyon vilayeti egeye dahilsede,köy cografi karekterini, anahatları ile iç anadolu cografi bölgesinden alır. Vilayet sınır köyü olması hasabiyle kuzeyden Sivrihisar;ınsıgırcık,dogudan yine aynıkazanın kaldırım, güneyden Eşrefli,batıdan ıse Toklucak ve devamla Veysel köyleri ile komşudar.


JEOLOJİK YAPISI:İçanadolunun batısında yer alan köyün güney ve güney batıdan Emirdagları,Kuzeyde ise Sündiken sıralarının(Eskişehır ili sınırlarıda)arasında kalan ova görünümlü düzlüklerin devamıdır. Köy sınırları içinde önemli kabartılar ve yüksekliklere rastlanmaz.Köy sınırları içinde önemli akarsular yoktur.Topografik bakımdan köyün arazisi ova görünümlü düzlükler arzetmektedir. Güneyinde kıranavlu, topraktepe(çukurarkaç) kesimi,batıdabagırsak deresi,kuzeyde ve kuzey dogusunda Gümüş ova ,dogusunda isealtınova (düzagıl)köy içide kalan düzlüklerdir.
Köy içide kalan topografik ünitelerin jeolojik yapısı üçüncü zamana ait Neojen göl oluşları ile dördüncü zamana ait alivyon dolgular karakterini arz edersede esas yapı karasal oluşların,köy yapısında genişce yer kapladıgı görülür. adı geçen ova görünümlü düzlüklerin dış yapısına hakim unsur alüvyon dolgulardır. İKLİM:Yeniköyün ikliminde esas rolü oynayan içinde yer aldığı içanadolu coğrafi bölgesinin şartları ile, denize göre olan durumu ve konumu rol oynar.Emirdag ve Eskişehir ile aynı konumdaki merkezlere göre,yıllık sıcaklık ortalaması 15.5 dir. Yüksek sıcaklık ortalaması ise 19.7 dir. Köyün ensoguk ayları Ocak-Şubat,En sıcak ayları ise Temmuz ve Ağustosdur. Zaten köyün yazları kurak ve sıcak,kışları ise soguk olan içanadolu ikliminin özelliklerini taşır.Genel olarak her yönden rüzgar esmektedir.Sonbahar,kış ve ilkbaharda rüzgarlar batı ve dogu yönlerinden,Yazın üç ayında ise diger yönlerden düzensiz esmektedir.Enfazla yagış ocak,mayıs ,aralık,tır.

BİTKİ ÖRTÜSÜ:Köyün tabi bitki örtüsünü step florasınları ile söğüt ve kavak ağaçları teşkil eder. Orijin itibariyle ehlileştirilmiş olan tahıl bitkileri,buğday,arpa geniş sahalarda yetiştirilir.Eskiden çokca ayçicegi tarımı yapılırken bunun yerini daha çok şeker pancarı ekimi almıştır.Türkiyede Biralık arpa üretimi bakımından Yozgat Yerköy ile Emirdag Yeniköy ilk sırda yer almaktadır. Diger taraftan step bitkilerinden hayvan otlatılması bakımından önemli olanlarise Otlak ayrığı,yavşan,koyun yumagı,yumakotu,adi yonca,kekik cinsi,sütleğen,sıgır kuyruğu,çayır tilki kuyrugu, yabani bugday ve arpa giller otları en önemli bitki örtüsüdür.

TARİHİ DURUMU:Yeniköyün bu günkü tarihi pek de eski değildir.115 yıllık bir geçmişi vardır.Fakat köyün içinde yer alan Karatepe(Höyük) ve tepenin doğusunda yer alan (bu gün oraları tarladır) eski yerleşme yeri kalıntılarının geçmişte bazı ulusların yerleşim yeri olduğunu gösterir.Çeşitli yerlerden çıkan çanak,çömlek,büyük küplereski mezar kalıtılarından çıkan kadın kollarındaki cam bilezikler roma devrini,karatepeden çıkan heykel ve göz yaşı kapları ile diger buluntulardan hitit veya frig devridede yerleşim yeri oldugunu göstermektedir.Köy konum olarak Sivrihisar pessinus ile davulga samanlı ovasındaki yerleşim yeri ve bu günkü hisarköy(Amorium) şehirleri arasında kaldıgı, bagırsak mevkiindeki gavur kayası ile koyun kayası,yağcıların avlusundaki yerleşim kalıntıları eski zamanlarda da yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.Köy Davulga nahiyesinden 110-115 sene önce bazı ailelerin mera ihticı için ayrılarak bulunduğu yere yerleşmesi,başka göçenlerle birlikte büyüyerek köy olmuştur.

SOSYAL DURUM:Yeniköyde şehirli gibi yaşamaya karşı bir özlem vardır.Büyük şehir hayatına yabancı olmaktan çıkmışlardır. Ançak yinede geleneksel Anadolu yaşayış tarzı hakimdir.Ataerkil yapı hakimdir.Erkek aile içinde önemlidir.Kadın erkegine yardıcıdır ve ailenin sosyal yapısı içinde erkeğinin yardımcısıdır.Gelelim örf ve adetlere:Nişan,dünür tabir edilen elçiler ile başlar. Bunlar oğlan tarafından kız evine giderek kızın annesine meseleyi anlatır.Münasip görülürse kız istenir.Dünür işinden sonra belli bir zamanda nişan yapılır.Nişanda kıza çeşitli takılar takılır.Dügün ise genelde eskiden harman sonu yapılırdı.Şimdi her zaman yapılmaktadır.Düğünler eskiden dört gün devam ederdi.Perşembe günleri bayrak kaldırma tabir edilen şekilde gençler ve kö halkı ile çalgıcılarköy içinde dolaşarak düğünün başladığı duyurulurdu.İkinci günü cuma öğleyin herkese yemekler verilirdi.Cumartesi ise şirinlik tabir edilir çalgı eşliğinde topluca kız evine gidilirdi. Pazar günü kızın çehizi dışarı serilirdi.

Gelin almaya gidilir.Hem gelin arabası hem de konvoy köy mezarlığını dolaşarak yaşamın önemi hatırlatılır ve bu dünyadan göçenlere fatiha okunurdu.Kısa olarak pazartesi günü ise duvak açma yapılırdı. Bir nevi oğlan evine kadınlar gelir ve hayırlı olması dileklerini arz ederlerdi. Şimdi ise balo denilen ve bir günde biten düğünler yapılmaktadır.Köy kadınları eskiden orta asyadan getirdikleri Karabağ türkmen giyimi olan bizde saya denilen,başkalarının üç etek dedikleri esvapları giyerlerdi. Şimdi bunların yerini daha asri şehir giyim sistemleri oluşmuştur.Köyde söylenen bazı buraya has kelimeler: Helke(Bakraç) Oba(el)obanın adamı(elin adamı) Kuyruklu(Yag tavası) Vara(Bire) Kor(altın dizisi) Kasaba(Başa dizilen altın takı) Uluk(Tembel) Hımmıl(Ağır,tembel) Bıldır(geçen sene) İteği(yer yaygısı ekmek yaparken)

Köy evleri taş ve çamurdan yapılmaktadır. Genelde kulanışlı olup çok büyük avlularda oturulmaktadır.Sari hastalıklara pek rastlanmaz. Köylüler ulaşım bakımından ileri durumdadır.Her evde traktör mevcut olup çok evde taksi vardır.köyde yeni ve eğitime uygun ilk öğretim okulu mevcuttur. Bunların yanında son 20 yılına kadar yüksek okullarda fazla okuyan yokken bu gün okumaya karşı büyüyk istek vardır. Erkek ve kız çocuklarının okumasına önem verilmektedir.Köyde tarım çok gelişmiştir.Ailelerin çoğu kışın şehirlerde yazın ise hasat için köye gelmektedir.Köyde eksik olan sportif faaliyetler ve toplumsal aktifiler yok denecek kadar azdır.Muhtar seçimlerinde iddia çok yapılmakta olup hizmet edecek kişiler bulunup seçilmemekte buda köye hiç bir şeyin yapımamasına sebeb olmaktadır.Bunun bir sebebi her ailanin müstakil ,kendi başına bir yeniköy gibi hareket etmesinden kaynaklanmaktadır.Birlik çok önemlidir.işte bu yok.

GELMİŞ GEÇMİŞ MUHTARLAR: Bekir Ekşi,Ziya Çiftçi,Veli köker, Abdil Koyuncu;İsmail Keser,Süleyman Karabıçak,Osman Çankaya,Neşet Fıdık,Abdullah Yılmaz,Osman Buğdaycı,Abdil Koç, Musa Avcı,Mehmet Arpacı KÖYÜN ETRAFA UZAKLIKLARI:Toklucak 4 km.Emirdag 30 km.Eşrefli 7 km. B.Tugluk 4,5 km. Kaldırım 4 km. Sığırcık 5 km. Sivrihisar 45 km. Veysel 5 km. Davulga 10 km. Afyon 100 km. Eskişehir 135 Km.dir.Yukarıda mümkün olduğunca köy hakkında arzu edenlere geniş olmasada bazı bilgiler vermeye çalıştım.İnşallah faydalı olmuşumdur.

DURMUŞ KARABAĞLI

 

paylasim icin tskle remeklerinize saglik zahidem